Με αισθήματα δέους και εθνικής υπερηφάνειας αποτίουμε σήμερα τον οφειλόμενο φόρο τιμής στο εκλεκτό τέκνο της πατρίδας μας, Σωτήρη Τσαγκάρη, που με πίστη απόλυτη στα ιδεώδη της ελευθερίας και της δημοκρατίας έπεσε μαχόμενος για την προάσπιση της πατρίδας.
Μνημονεύουμε σήμερα μαζί με τον Σωτήρη όλους τους ήρωες της πατρίδας μας, οι οποίοι παρέμειναν πιστοί στις διαχρονικές αξίες της ανεξαρτησίας και της δικαιοσύνης, και με αυταπάρνηση δήλωσαν παρόντες στους αγώνες για διαφύλαξη των ιδανικών, των αρχών και της ιστορίας του τόπου μας.
Γεννημένος το 1925 στο χωρίο Πελένδρι της Επαρχίας Λεμεσού, ο Σωτήρης Τσαγκάρης, γιός της πολυμελούς οικογένειας του Παναγή και της Μαρίνας, έχοντας ολοκληρώσει τη φοίτησή του στο Δημοτικό Σχολείο Πελενδρίου, εργαζόταν ως επιπλοποιός στο αγαπημένο του χωριό.
Μαζί με τα οκτώ του αδέρφια, γαλουχήθηκαν από μικρά παιδιά με τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, τις αξίες και τις αρχές της πατρίδας. Για αυτό και όταν άρχισε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ το 1955, ο Σωτήρης μαζί με τα αδέλφια του, δεν θα μπορούσαν να κωφεύσουν στο κάλεσμα της πατρίδας.
Με την έναρξη του Αγώνα, ο Σωτήρης εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ και συνεργάστηκε με τους αντάρτες της περιοχής ως σύνδεσμος, μεταφορέας πολεμικού υλικού και τροφοδότης στα ορεινά κρησφύγετα.
Στις 25 Ιανουαρίου του 1957, ο Στυλιανός Λένας οδήγησε την ομάδα του στο χωριό Γεράσα, για να αποφύγει τη σύλληψή τους στη διάρκεια μεγάλης έκτασης έρευνας που έκαναν οι Άγγλοι στην περιοχή του. Οι άνδρες της ομάδας παρέμειναν αρχικά σε γαλαρίες που χρησιμοποιούνταν από βοσκούς για μάντρες. Ο Στυλιανός Λένας μαζί με τον Παναγιώτη Αριστείδου επιδόθηκαν στην κατασκευή κρυψώνας σε λαγούμι νερού μεταξύ των χωριών Ποταμίτισσας-Πελενδρίου, με στόχο να επαναφέρουν τους αντάρτες πίσω στον τομέα τους, σε μέρος που δεν θα ήταν γνωστό στους προδότες.
Στις 17 Φεβρουαρίου 1957, ο Λένας έπεσε σε ενέδρα των Άγγλων σε μικρή απόσταση από το λαγούμι και συνελήφθη βαριά τραυματισμένος. Ο Αριστείδου, αντιλαμβανόμενος την ύπαρξη στρατού στην περιοχή, χρησιμοποιώντας το όπλο του Λένα κατάφερε, με μεγάλη προφύλαξη, να σπάσει τον κλοιό των Άγγλων στρατιωτών και να κατευθυνθεί προς το Πελένδρι, όπου συνάντησε τον Σωτήρη Τσαγκάρη.
Ξεκίνησαν τότε μαζί για να συναντήσουν τους άλλους αντάρτες, που είχαν μετακινηθεί από τις γαλαρίες σε άλλο σημείο. Στην πορεία τους έπεσαν σε ενέδρα των Άγγλων έξω από Πελένδρι. Οι Βρετανοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ εναντίον τους και ο Σωτήρης Τσαγκάρης έπεσε νεκρός. Ο Αριστείδου εκκένωσε το όπλο του Λένα εναντίον των στρατιωτών και όταν τα πυρά έπαυσαν, κατάφερε να απομακρυνθεί βαριά τραυματισμένος.
Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,
Μνημονεύοντας σήμερα τον ήρωα Σωτήρη Τσαγκάρη υποκλινόμαστε ευλαβικά μπροστά στο μεγαλείο της θυσίας του ιδίου και των συναγωνιστών του, ήρωες που χάραξαν ανεξίτηλα το όνομά τους στις ενδοξότερες σελίδες της ιστορίας μας.
Η Κοινότητα Πελενδρίου δήλωσε βροντερό παρόν σε όλα τα καλέσματα της πατρίδας για προάσπιση της δημοκρατίας και της εδαφικής ακεραιότητας. Μετά τη θυσία και τον αγώνα του Σωτήρη Τσαγκάρη, άλλα τέσσερα παλληκάρια της Κοινότητας θυσίασαν τη ζωή τους το μαύρο εκείνο καλοκαίρι του 1974. Οι Αντώνης Αντωνίου, Νίκος Καρασαμάνης και Γιαννάκης Ιωάννου έπεσαν μαχόμενοι, ενώ ο Κυριάκος Φραντζής παραμένει μέχρι σήμερα αγνοούμενος. Τους ευγνωμονούμε και τους αποτίνουμε φόρο τιμής.
Ο Σωτήρης Τσαγκάρης και οι υπόλοιποι ήρωες αντιλήφθηκαν τον αγώνα για τη διεκδίκηση της αυτοδιάθεσης και της εθνικής ανεξαρτησίας, ως επιτακτικό καθήκον και ιερό χρέος. Η ανδρεία και ο ηρωισμός τους καταδεικνύουν υποδειγματικά το χρέος που οφείλουμε όλοι στην πατρίδα.
Ένα χρέος, το οποίο επιβάλλει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, με κάθε διαθέσιμο ειρηνικό μέσο και σε πνεύμα ενότητας, για επίλυση του κυπριακού ζητήματος και επανένωση της πατρίδας μας.
Δυστυχώς, για 47 χρόνια, ολόκληρος ο λαός της Κύπρου, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι, βιώνει τα αποτελέσματα της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής πέραν του 36% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για 47 και πλέον χρόνια, βιώνουμε τις επιπτώσεις από τη δημογραφική αλλοίωση που συνειδητά και στοχευμένα προωθεί η τουρκική πλευρά. Για 47 και πλέον χρόνια, γονείς φεύγουν από τη ζωή μη γνωρίζοντας την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων που παραμένουν αγνοούμενοι. Για 47 και πλέον χρόνια, παρακολουθούμε τη βάναυση σύληση της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας περιουσίας στα κατεχόμενα εδάφη.
Παρά την πολιτική βούληση και την αποφασιστικότητα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιδεικνύει, με μοναδικό σκοπό την επίτευξη μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την τουρκική αδιάλλακτη στάση, που δεν επιτρέπει την επανέναρξη του διαλόγου στη βάση λύσης που έχει ήδη συμφωνηθεί.
Μια στάση που παραβιάζει κάθε αρχή του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου και θέτει προσκόμματα στην επανένωση της πατρίδας μας και τη δημιουργία συνθηκών προόδου και ευημερίας, σε πλήρη εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές αρχές και ιδεώδη και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του συνόλου των νόμιμων πολιτών της χώρας.
Αγνοώντας τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και προτάσσοντας υπέρμετρες αξιώσεις, η Τουρκία εμμένει στη διαχρονική στόχευσή της για δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών, αποσκοπώντας στη διαιώνιση της παρουσίας των στρατευμάτων κατοχής και των αναχρονιστικών εγγυήσεων, αλλά και τον πλήρη έλεγχο της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Μια αδιαλλαξία που αποτυπώνεται στις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας που θέτουν εν αμφιβόλω τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας επί του εδάφους και των θαλάσσιων ζωνών της, με την παραβίαση του καθεστώτος προστασίας της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου κατά παράβαση των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Κυρίες και Κύριοι,
Παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν εγκαταλείπουν τον αγώνα, αξιοποιώντας την οδό της διπλωματίας και τις συνέργειες που έχει αναπτύξει η Κύπρος με άλλα κράτη, μέχρις ότου επιτευχθεί η αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι συνθήκες ειρήνης και ευημερίας για το σύνολο του κυπριακού λαού.
Έχουμε χρέος απέναντι σε όσους αγωνίστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας μας, να εξαντλήσουμε κάθε προσπάθεια για την ανάδειξη της Κύπρου σε σύγχρονο κράτος ειρηνικής συμβίωσης, με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των Κυπρίων.
Η εδραίωση ενός κράτους που θα είναι κυρίαρχο και ανεξάρτητο, απαλλαγμένο από εξαρτήσεις τρίτων, και η διασφάλιση της φυσικής και εθνικής επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού αποτελούν τη μέγιστη τιμή για τον Σωτήρη Τσαγκάρη και τους ήρωες του Εθνικοαπελευθερωτικού μας Αγώνα.
Αιωνία του η μνήμη.